Ўзбекистон Республикасининг Сайлов кодекси ҳамда Марказий сайлов комиссиясининг 2019 йил 22-октабрдаги "Ўзбекистон Республикасининг чет давлатлардаги дипломатик ва бошқа ваколатхоналари ҳузурида сайлов участкаларини ташкил этиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида"ги қарори талабларига мувофиқ ташкил этилади.
Ўзбекистон Республикаси Сайлов кодексининг 4-моддаси талабига кўра, сайлов куни 18 ёшга тўлган Ўзбекистон фуқаролари сайлаш ҳуқуқига эгадирлар.
Ўзбекистон Республикаси Сайлов кодексининг 55-моддаси талабига кўра, сайлов бюллетенини мустақил равишда тўлдириш имкониятига эга бўлмаган сайловчи ўз хоҳишига кўра яширин овоз бериш кабинасига ёки хонасига бошқа шахсни таклиф қилишга ҳақли, бундан сайлов комиссияси таркибига кирадиган шахслар, кузатувчилар ва оммавий ахборот воситалари вакиллари мустасно.
Ўзбекистон Республикаси Сайлов кодексининг 25-моддаси талабига кўра, бошқа сайлов комиссияларининг аъзолари, сиёсий партияларнинг аъзолари, вилоят, туман ва шаҳар ҳокимлари, прокуратура органларининг, судларнинг мансабдор шахслари, номзодларнинг яқин қариндошлари ва ишончли вакиллари, шунингдек номзодларга бевосита бўйсунувчи шахслар сайлов комиссиясининг аъзоси бўлиши мумкин емас.
Ўзбекистон Республикаси Сайлов кодексининг 27-28-моддалари талабига кўра сайлов комиссиялари томонидан сайловчилар рўйхатига ҳар бир сайловчининг фамилияси, исми, отасининг исми, туғилган санаси ва яшаш жойи манзилига оид маълумотлар киритилиши белгиланган.
Таклифномани берилмаганлиги фуқароларнинг сайловда қатнашиш ҳуқуқларини чекламайди.
Марказий сайлов комиссиясининг 2019 йил 25 октябрдаги 969-сон қарори билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Президенти, Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари вилоят, туман ва шаҳар Кенгашлари депутатлари сайловларига тайёргарлик кўриш ва уларни ўтказишни молиялаштириш ҳамда маблағлардан фойдаланиш тартиби тўғрисидаги йўриқномага мувофиқ ҳолда тўланади.
Сайлов очиқ ва ошкора ўтказилади. Сайловни очиқлик ва ошкоралик тамойиллари асосида ўтказишда ОАВлар роли муҳим аҳамиятга эга бўлиб, аккредитация бўйича тартиб таомилларига риоя қилиб, мурожаат қилаётган ОАВ вакиллари Марказий сайлов комиссияси томонидан аккредитациядан ўтказилмоқда.
Марказий сайлов комиссияси томонидан ОАВларни аккредитациядан ўтказиш режа асосида эмас, балки қонунчилик талаблари асосида амалга оширилади.
Ҳа, иштирок этади. маълумот учун: оғир ва ўта оғир жиноятлар содир этганлиги учун суднинг ҳукми билан озодликдан маҳрум этиш жойларида сақланаётган шахслар сайловда иштирок этмайди.
Агар рўйхатда йўқ бўлса фуқаронинг озодликдан маҳрум этиш жойларидан озод этилганлигини тасдиқловчи ҳужжат асосида сайловчилар рўйхатига киритиш орқали овоз бериш ҳуқуқи таъминланади.
Овозларни санаб чиқиш жараёнида иштирок этиш кузатувчиларнинг ҳуқуқларидан бири ҳисобланади. Мазкур ҳуқуқдан фойдаланиш ёки фойдаланмаслик масаласи улар томонидан мустақил ҳал этилади.
Сайлов участкасида сайловга оид қонунчилик ва халқаро нормалар талаблари бузилишига йўл қўйилган деб ҳисоблаш учун асослар бўлса, кузатувчи ўз кузатувлари тўғрисида ушбу участка сайлов комиссияси аъзоларига уларнинг ишига аралашмаган ҳолда маълум қилиши, шунингдек юқори турувчи сайлов комиссияларига хабар бериши мумкин.
Участка сайлов комиссияси овоз бериш ҳамда овозларни санаб чиқиш чоғида келиб тушган шикоятларни (аризаларни) кўриб чиқади. Овозларни санаб чиқиш натижалари тўғрисидаги баённома тузишдан олдин комиссия фаолияти бўйича эътирозлар, шикоятлар бор-йўқлигини аниқлайди, комиссияга келиб тушган эътироз, шикоятларни кўриб чиқади ва қарор қабул қилади.
Кузатувчилар сайлов комиссияларининг қарорлари устидан ушбу қарорлар қабул қилинганидан кейин беш кун ичида маъмурий судга шикоят қилиши мумкин.
Сайлов бюллетенига қўшимчалар киритилмади. Бироқ, сайлов бюллетенига номзоднинг эгаллаб турган лавозими (машғулотининг тури) ва иш жойини киритиш талаби Сайлов кодексидан чиқариб ташланди.
